بررسی همبستگی ژئوشیمیایی عناصر در سیستم‌های عددی باز و بسته مطالعه موردی کانسار مس کوه پنج (استان کرمان)

داده‌های ژئوشیمیایی به علت حضور داده‌های پرت و همچنین وجود چولگی در توزیع داده‌ها معمولاً به صورت داده‌های ترکیبی که دارای سیستم عددی بسته هستند، مطرح می‌شوند. سیستم عددی بسته به مجموعه داده‌هایی گفته می‌شود، که متشکل از چند متغیر می‌باشند،مجموع مقادیر متغیرها معمولاً ثابت و برابر واحد (100%) است. در این صورت اگر یک متغیر افزایش یابد، سایر متغیرها به اجبار کاهش می‌یابند. با محاسبه ضرایب همبستگی داده‌های سیستم عددی باز و بسته می‌توان دریافت که یک افزایش در مقادیر سیستم عددی بسته وجود دارد که غیر واقعی و کاذب است. ویژگی این‌چنین داده‌هایی مانع از به‌کارگیری تکنیک‌های آماری استاندارد بر روی آن‌ها می‌گردد. بدین منظور روش‌های مختلفی برای باز کردن سیستم داده‌ها بیان شده‌اند. در این پژوهش از روش‌های تبدیل لگاریمتی افزایشی، تبدیل لگاریمتی میان مرکز و تبدیل لگاریمتی ایزومتریک برای باز کردن داده‌های ژئوشیمیایی منطقه کوه پنج استفاده شده است. به منظور مقایسه نتایج به دست آمده از این سه تبدیل و همچنین مقایسه با حالت بسته بودن، ضریب همبستگی بین عناصر محاسبه و آنالیز خوشه‌ای بر روی داده‌ها انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده، تجزیه و تحلیل داده‌ها پس از باز کردن سیستم به واقعیت نزدیک تر بوده و می‌توان گفت روش تبدیل لگاریتمی میان مرکز نسبت به دو روش دیگر ارجحیت دارد.